Licht en Schaduw
LICHT EN SCHADUW
De schaduw is voor de meeste mensen een onbekend begrip en afkomstig uit de Jungiaanse psychologie. Als definitie weerhouden we het onderdrukte en/of verdrongen gedeelte van de menselijke persoonlijkheid. De schaduw omvat alle afgewezen energieën, met andere woorden het geheel van al onze kwetsuren vanuit de jeugd en/of vorige levens. Ik noem het ook wel eens het domein van liefdeloosheid, van duisternis of het afgewezen Licht. We betreden hier een belangrijk deelgebied van het onbewuste. Alles wat we weten (kennis) over onszelf en/of aanvaarden ( liefde) van onszelf behoort tot de bewuste psyche of ook bewuste Ik genoemd. Alles wat we niet weten of niet willen weten, of veroordelen van onszelf behoort tot de schaduw. Elke mens hier op aarde heeft dus een schaduw, als gevolg van de voorwaardelijke liefde die we hebben gekregen van de ouders. Onze ouders of andere machtsfiguren bvb leerkrachten, hielden van ons op voorwaarde dat we braaf en gehoorzaam waren, goed presteerden op school, beleefd, ordelijk, volgzaam, moedig, eerlijk enz. waren. Ongehoorzaamheid, onbeleefdheid, lafheid, slordigheid, domheid, rebelsheid werd bestraft. In de opvoeding vinden we alle wortels terug van onze geïntrojecteerde geboden en verboden met name onze conditioneringen. De schaduw ( de verboden) van de ouders wordt onbewust doorgegeven aan het kind. Zo ontstaat de individuele schaduw, de gezinsschaduw, de cultuurschaduw en tenslotte de wereldschaduw. Vermits we afgesneden zijn van de eigen schaduw, wordt deze altijd geprojecteerd. In die zin zien we de splinter in het oog van de ander, doch niet de balk in het eigen oog. In dit verband spreken we over de schaduwprojectie, of in therapeutische termen van negatieve overdracht. Wat we onbewust bij onszelf veroordelen, veroordelen we ook bij de ander. De schaduw vinden we ook terug in irritaties en naar buiten gerichte verwijten. Vandaar dat de meeste relationele conflicten een projectie zijn van een intrapsychisch conflict. Wat we bestrijden in onszelf, bestrijden we ook in de ander. Het terugnemen van de projecties is meestal een confronterend proces dat weerstand oproept. Licht werpen op de schaduw vormt ook een belangrijke doelstelling in het psychotherapeutisch proces. De schaduw nog anders verwoord , is dat gedeelte van onszelf waar we in strijd mee zijn, dus in conflict mee liggen. Het is het enige domein waar de duisternis macht heeft. De schaduw werkt buiten het bewustzijn om, en neemt macht over het Ik. Onbewust worden we als het ware onze schaduw, waardoor de menselijke psyche in duisternis terechtkomt. Ons bewustzijnslicht gevoed met Ik-kracht en draagkracht helpt ons om dit gedeelte van de persoonlijkheid te verkennen. Jung leert ons echter dat deze confrontatie steeds een verwonding teweegbrengt op het niveau van de EGO-persoonlijkheid. Het vergt moed om je kwetsbaar open te stellen en onderdrukte energieën en patronen aan het licht te brengen. Dit is het uitgesproken moment waarbij de maskers vallen en het pad naar ware verlichting wordt bewandeld. Het helingsproces manifesteert zich via de integratie van de schaduw, wat betekent het bewust worden en het omarmen van dit afgewezen deel van de persoonlijkheid. Meteen wordt duidelijk dat het Licht 2 aspecten omvat: een inzichtelijk aspect en een liefdesaspect. De dualiteitsaspecten van de persoonlijkheid transformeren tot eenheid. Disharmonie wordt innerlijke harmonie. Tenslotte graag nog een citaat van Jung:”Je vindt niet het Licht door je allerlei beelden van licht voor te stellen, maar door de confrontatie aan te gaan met je eigen innerlijke duisternis, beseffende dat deze duisternis niets anders is dan het afgewezen licht."
In de hierna volgende tekst zullen we licht werpen op de schaduw van de coronacrisis die momenteel de hele wereld in zijn greep heeft.
Willy